Chia sẻ:

Bát hương là phần không thể thiếu trên bàn thờ nhà thờ họ hoặc nhà thờ gia đình. Đây là một vật phẩm vô cùng quan trọng. Vậy với từ đường thì cần bao nhiêu bát hương và sắp xếp bài trí ra sao cho chuẩn phong thuỷ?

1. Nhà thờ họ có mấy bát hương

Nhà thờ họ là nơi lưu giữ các tinh hoa của cả một dòng họ, nơi thờ tự các vị cha ông xưa có công với dòng họ nói riêng,thờ bà cô ông Mãnh…Do vậy số bát hương sẽ được dùng nhiều hơn so với bàn thờ trong gia đình đơn thuần.

Bát hương đặt trên bàn thờ nhà từ đường thường bài trí 6 bát. Vị trí vai trò của từng bát hương được nêu trong bảng sau:

Bát hương thứ nhất Thờ Thần linh.
Bát hương thứ hai Bát hương thờ Thủy Tổ (Tổ của một họ là Thuỷ tổ, thường không biết được chính xác, ngoại trừ một số ít họ)
Bát hương thứ ba Bát hương thờ tiên tổ (Tiên tổ (khảo) sẽ là người đầu tiên mở ra Gia tộc, một dòng, hoặc một chi họ. Nhưng không nhất thiết phải là tổ của Họ. Tính từ đời thứ hai cho đến vị thân sinh của cao tổ khảo được tôn vinh là tiên tổ)
Bát hương thứ tư Bát hương thờ các vị cao tổ không có con cháu thờ tự (Đối với các vị cao tổ có con cháu thì sẽ được thờ tại các nhà thờ họ chi tộc theo phân cấp)
Bát hương thứ năm Bát hương thờ Bà Cô Ông Mãnh (Những người chết trẻ, chưa lập gia đình… của dòng họ)
Bát hương thứ  sáu Bát hương cô hồn (cô hồn là những hồn ma vất vưởng trên dương gian, linh hồn chưa được siêu thoát, mang theo vướng bận nên không thể đi đầu thai. Người ta thường bảo, cô hồn dã quỷ là những vong linh (ma, quỷ) lang thang cô độc, không nơi trú ngụ, không được mai táng và xuất hiện ở bất kỳ đâu. Bát hương cô hồn đặt tại từ đường thờ Các vong hồn của dòng họ có vận số yểu mệnh, những vong hồn thất lạc không rõ danh tính, tuổi tác, không người hương khói…).

***Xem ngay: Văn khấn khai quang điểm nhãn bát hương

2. Bài trí bát hương trong nhà thờ tổ tiên sao cho chuẩn phong thuỷ

Mỗi bát hương đều đi cùng với thần chủ bên cạnh tạo nên tính tôn nghiêm cho nhà thờ tổ. Trong quá trình thiết kế nhà thờ họ , đặc biệt phần nội thất, các kiến trúc sư cũng luôn lưu ý phần sắp xếp này sao cho đúng chuẩn phong thủy .

Thần chủ 神 主 ( còn gọi; bài vị) là một hộp gỗ bên trong có một miếng gỗ để viết nội dung về thân thế sự nghiệp , ngày tháng năm sinh năm mất của người đã chết và được đặt tại vị trí trang trọng trên bàn thờ của gia đình hoặc dòng họ để những người đang sống là con cháu của “ Thần Chủ “ thờ cúng , chữ Nho gọi thờ cúng là “ phụng tự “ 奉祀.

Để có thể đặt đúng vị trí của từng bát hương thì cần phải dựa cả vào văn hóa vùng miền. Mỗi vùng miền lại có một cách và quan niệm riêng về việc đặt hướng bàn thờ và vị trí đặt bát hương. Tuy nhiên nguyên tắc sau được xem là chung nhất cho việc sắp xếp bài trí bát hương tại nhà thờ dòng họ.

Trong thờ tổ tiên dòng họ các bát hương đều có thứ bậc rõ ràng:

Bát hương thứ 1 thờ Thần linh đặt ở vị trí cao nhất tại Linh Điện.  Bát hương này được tách riêng biệt và  nằm bên trái nhà thờ tổ.

Bát hương thứ 2,3,4 đặt ở Điện thờ gia tộc, chia thành 3 cấp

Thượng điện Đặt thần chủ và bát hương thờ Thủy Tổ(Bát hương 2)-Đặt thấp hơn bát hương 1 tại Linh điện
Trung điện Đặt thần chủ và bát hương thờ Tiên Tổ(Bát hương 3)
Hạ điện Đặt thần chủ và bát hương thờ các vị Cao tổ( Bát hương 4)

Bát hương thờ Bà Cô Ông Mãnh được đặt ở vị trí thấp nhất trên hương án và thấp hơn các bậc tiên tổ khác.
Ngoài ra, bát hương cô hồn được đặt ở vong điện (ở ngoài sân/ngoài hiên nhà thờ họ) hoặc lập riêng một miếu thờ nhỏ phía ngoài bên phải nhà thờ họ.

Như vậy mỗi nhà thờ họ đều có chung nguyên tắc thờ cúng và sắp xếp bát hương .Có thờ có thiêng có kiêng có lành, nên tuân theo đúng vị trí sắp đặt để mang lại tính tôn nghiêm cho nhà thờ dòng họ.