Bát bửu là gì? Có ý nghĩa như thế nào trong tín ngưỡng dân gian?
Bước chân vào nhà thờ họ chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh các bộ đồ thờ bằng đồng vô cùng ấn tượng . Bát bửu là một trong những món đồ thờ tâm linh đó. Bài viết nhỏ này sẽ giới thiệu sơ qua về bát bửu và ý nghĩa của nó khi đặt trong không gian thờ tịnh của từ đường.
Mục lục
1.Bát bửu được hiểu như thế nào cho đúng?
Bát bửu là một trong những mô típ trang trí trong các cơ sở thờ tự của người Trung Hoa, và được truyền vào Việt Nam từ khoảng giữa thế kỷ XVII
Về mặt hình dạng bát bửu là một loại đồ thờ tự có dạng 8 thứ vũ khí được cắm trên một kệ gỗ hoặc đồng đặt trong khu vực thờ tự của các cơ sở tín ngưỡng văn hóa dân gian như đền thờ miếu…
Thuật ngữ ” Bát bửu chấp kích” đôi khi khiến người đọc hiểu nhầm hai khái niệm này là hai thứ khác nhau. Nhưng thực ra đều là một loại có hai tên gọi.
Bộ bát bửu hay còn gọi là đồ Chấp Kích, hay còn gọi là Lỗ Bộ ,là những đồ binh khí dùng để rước hoặc cắm vào giá để trần, đặt ở cung vua, phủ quan hay các đền, đình, miếu, nhà thờ dòng họ…Trải qua nhiều quá trình dựng nước và giữ nước, nhân dân Việt Nam do chịu sự đô hộ hàng ngàn năm của quân đội Trung Hoa nên dần ảnh hưởng đến nền văn hóa, đặc biệt là văn hóa và tín ngưỡng thờ cúng. Chính vì vậy, Bát Bửu mới được du nhập sang và trở thành một vật thờ cúng được yêu thích cho đến ngày nay.
Những loại vũ khí gì thì tùy từng cơ sở tín ngưỡng sẽ được sắp xếp bát bửu phù hợp . Không phải ở đâu cũng như vậy.
*** Đừng bỏ lỡ Top 12 đồ thờ cần thiết trong nhà thờ dòng họ
2.Bát bửu chấp kích có những vũ khí cụ thể nào? Ý nghĩa Bát bửu trong dân gian và tín ngưỡng thờ cúng người Việt
2.1. Bát bửu được chọn đặt trong các ngôi chùa của Phật giáo
8 binh khí của bát bửu trong các ngôi chùa Phật giáo như sau:
| Loại binh khí Bát bửu | Ý nghĩa |
| Lá đề | Tượng trưng cho sự giác ngộ |
| Hoa sen | Ước muốn về miền cực lạc |
| Bánh xe pháp | Sự nghiệp chuyển pháp luân của đức Phật (hình thức này, đầu tiên nằm trong tay các tượng Phật, sau, được chuyển sang nhiều mô típ trang trí khác, trong đó có hình thức bát bửu) |
| Chữ “vạn” | Sự tốt lành công đức viên mãn, hải vân cát tường |
| Nút dây | Cuộc đời có nhiều phiền não, cần được cởi bỏ |
| Bình nước cam lộ | Biểu thị cho sự cứu độ chúng sinh của đức Phật Như Lai |
| Tù và ốc, tàn lọng, cá, độc lư bốn chân… |
2.2.Bát bửu tại văn miếu của Nho giáo và đạo quán của Đạo giáo
Tại các cơ sở này thì bát bửu cũng được bày biện ở vị trí trang trọng với các thành phần khá khác so với bộ bên trên.
| Quyển sách | chứa đựng và chuyển tải tư tưởng của các bậc Thánh hiền đi kèm với cuốn thư, bút lông. |
| Đàn | thú vui tao nhã của nhà Nho. Nó thường được đi kèm với bầu rượu, túi thơ. |
| Quạt lông | biểu tượng của thú tiêu dao, nhàn tản của nhà Nho, của bậc vương giả |
| Khánh, lẵng hoa, ô trám, sáo, tù và, bầu rượu | biểu tượng của sự giàu có, thịnh vượng. |
2.3. Bộ bát bửu tại cơ sở thờ tự của tín ngưỡng dân gian.
| Đao | Các loại binh khí trên đây khi trở thành đồ thờ, chúng đều được gia công bằng gỗ và có kích thước lớn bằng hoặc gần bằng vật thật. Mục đích và ý nghĩa khi sử dụng 8 vật quý tại không gian này chính là thể hiện quyền quy cho gia tộc của chính mình của dòng họ mình. Thông thường bát bảo được bày ở vị trí trang trọng, chính giữa ban thờ nhà thờ họ ngay sau lư đồng. |
| Mác | |
| Chấp | |
| Kích | |
| Chùy | |
| Mâu |
Mỗi một gia tộc đều thể hiện quyền uy qua sự trang hoàng lộng lẫy khu vực thờ cúng từ đường. Trang trí đẹp và đầu tư vừa mang lại nét thẩm mỹ vừa tạo ấn tượng cho thờ tự nhà thờ họ .Sự đầu tư chỉn chu qua các đồ thờ bằng đồng hoặc bằng gỗ cho thấy các con cháu luôn biết hướng tới cội nguồn, biết ơn tổ tiên ông bà đã gây dựng nên dòng họ to lớn như ngày hôm nay.
