Ý nghĩa của Câu đối trong nhà thờ họ
Nhà từ đường là một hệ kiến trúc cổ truyền được lưu giữ từ đời này sang đời khác. Qua bao thăng trầm cấu trúc từ đường cũng có nhiều cải tiến theo cái mới phù hợp với không gian hiện đại ngày nay. Tuy nhiên thành phần câu đối vẫn giữ vẹn nguyên ý nghĩa và được lưu truyền trong dân gian không hề mai một. Nội dung bài viết này giúp bạn đọc hiểu hơn về ý nghĩa câu đối trong cấu trúc nhà thờ họ .
Mục lục
1.Câu đối là gì ?
Từ lâu đời câu đối xuất hiện trong kho tàng văn học dân gian, là cách thể hiện tâm tư tình cảm cũng như trí tuệ của con người. Đó đươc xem là thể văn biền ngẫu được lưu truyền trong dân gian.
Về mặt hình thức câu đối được nhìn thấy là dạng gồm hai câu bằng nghĩa song song với nhau.
Thông thường gọi hai câu đối là hai vế: Vế trên và vế dưới.
Nhờ vào kinh nghiệm, lối sống, sự thông minh linh hoạt mà con người cho ra nhiều câu đối thuộc nhiều thể loại khác nhau. Theo wiki định nghĩa thì có các thể loại sau:
Câu tiểu đối: là những câu 4 chữ trở xuống.
Câu đối thơ: là những câu làm theo lối đặt câu của thể thơ ngũ ngôn hoặc thất ngôn.
Câu đối phú: là những câu làm theo các lối đặt câu của thể phú, gồm có:
– Lối câu song quan: là những câu 6 đến 9 chữ, đặt thành một đoạn liền
– Lối câu cách cú: là những câu mà mỗi vế chia làm 2 đoạn, một đoạn ngắn, một đoạn dài
– Lối câu gối hạc hay hạc tất: là những câu mỗi vế có 3 đoạn trở lên.
Về nguồn gốc câu đối :
Thể loại câu đối có nguồn gốc Trung Hoa, được Dương Quảng Hàm du nhập vào Việt Nam với nhiều ý nghĩa khác nhau: câu đối mừng, câu đối chúc, câu đối trào phúng, câu đối đề tặng, câu đối thách, …
Và câu đối được xuất hiện trong nhà thờ họ với nhiều nội dung phong phú , mang lại nhiều ý nghĩa to lớn và sâu sắc. Câu đối là phần không thể thiếu bên cạnh hoành phi . Và là phần tất yếu cần có trong kiến trúc nhà thờ dòng họ.
2.Ý nghĩa câu đối trong nhà thờ họ
Câu đối xuất hiện trong từ đường dòng họ còn được gọi doanh liên, doanh thiếp hay đối liên …tùy vào nội dung hay hình thức biểu đạt mà có cách gọi phù hợp.
Nội dung câu đối : ca ngợi công đức của tổ tiên, răn dậy các thế hệ mai sau luôn nhớ về nguồn cội, luôn tưởng nhớ và biết ơn những công lao của thế hệ đi trước, bày tỏ lòng tôn kính về gốc gác dòng họ..
Câu đối là phần bắt buộc cần có trong cấu trúc thờ phụng nhà thờ tổ
| Ý nghĩa câu đối | Chi tiết |
| Về mặt thẩm mỹ | Câu đối mang lại không gian đẹp và sang trọng cho nhà từ đường. Thông thường câu đối được viết trên nóc nhà thờ, trên câu đầu từ đường . Câu đối còn xuất hiện trên đá, trên gỗ, được sơn son thếp vàng vô cùng nổi bật mang lại cho từ đường sự trang trọng và đầy tính thẩm mỹ. |
| Ý nghĩa về truyền thống dân tộc | Câu đối tạo nên nét cổ kính cho không gian thờ phụng của nhà thờ họ. Là một khía cạnh mang tính truyền thống dân tộc, có từ đường cần có câu đối , là tinh hóa văn hóa mà mọi đời sau cần phải gìn giữ và phát huy được tính cổ điển trong từng chữ của câu đối . |
| Ý nghĩa về lòng biết ơn sự tôn kính với tổ | Đọc câu đối sẽ khiến con người nhớ về nguồn cội của mình, nhớ ơn công lao của các vị anh hùng đi trước đã gây dựng và bảo vệ quê hương đất nước , xây dựng nên dòng họ ngày một lớn mạnh. |
*** Cùng xem ý nghĩa câu đối trên thượng lương nhà thờ họ?
3. 10 câu đối thường được sử dụng trong nhà thờ họ
祖昔培基功騰山高千古仰
Dịch nghĩa: Tổ tiên xưa xây nền, công cao tựa núi, nghìn thủa ngưỡng trông
饮河思源
Dịch nghĩa: Uống nước nhớ nguồn
留福留摁
Dịch nghĩa: Giữ mãi ơn phúc
後後無終
Dịch nghĩa: Nối dài không dứt
万古英灵
Dịch nghĩa: Muôn thủa linh thiêng
追念前恩
Dịch nghĩa: Tưởng nhớ ơn xưa
留福留摁
Dịch nghĩa: Giữ mãi ơn phúc
海德山功
Dịch nghĩa: Công Đức như biển như núi
德旒光
Dịch nghĩa: Đức độ tỏa sáng
(ST)
Như vậy câu đối là phần trang trí nội thất không thể thiếu trong thiết kế nhà thờ họ. Nó được đặt ở những vị trí trang nghiêm nhất và mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc
