Bát bửu là gì? Ý nghĩa bát bửu trong văn hóa tâm linh
“Bát bửu” – một trong những khái niệm ma có lẽ còn ít người biết đến và hiểu về ý nghĩa của chúng trong đời sống tâm linh. Vật bát bửu là gì, và ý nghĩa của nó trong tâm linh là gì? Hãy cùng nhau khám phá sâu hơn về khái niệm này và tầm quan trọng của nó trong việc định hình nhận thức và hành động của con người.
Mục lục
1. Bát bửu là gì?
Theo Wikipedia, bát bửu được định nghĩa như sau:
Bát bửu là Tám vật quý, là một trong những mô típ trang trí trong các cơ sở thờ tự của người Trung Hoa, và được truyền vào Việt Nam từ khoảng giữa thế kỷ XVII. Nơi thể hiện đầu tiên của hình tượng bát bửu ở Việt Nam là chùa Bút Tháp (tên chữ là Ninh Phúc tự), huyện Thuận Thành, Bắc Ninh. Nhưng phải đến thời Nguyễn, hình tượng bát bửu mới được thể hiện nhiều ở các cơ sở thờ tự trong dân gian (đặc biệt là ở các ngôi đình làng) và ở các kiến trúc cung đình. Có ba loại trưng bày bát bửu trong ba loại cơ sở thờ tự. Đó là loại bát bửu trong chùa của Phật giáo; loại bát bửu trong văn miếu của Nho giáo, đạo quán của Đạo giáo;và loại bát bửu trong Cơ sở thờ tự theo tín ngưỡng dân gian (đình, đền, miếu).
Như vậy, bát bửu chính là 8 vũ thờ cổ, là bộ đồ thờ được bằng gỗ hay bằng bằng đồng, chúng thường được bài trí trước hậu cung của đình chùa, miếu, đền hay các cơ sở tín ngưỡng của Nho giáo, Đạo giáo và được đặt tại chính giữa. Ngoài ra, bát bửu còn có tên gọi khác là chấp kích (Lỗ Bộ).
*** Đừng bỏ lỡ Top 12 đồ thờ cần thiết trong nhà thờ dòng họ
2. Chi tiết từng loại binh khí trong bát bửu mà bạn nên biết
2.1. Bát bửu trong tín ngưỡng dân gian (đình, đền, miếu)
Bộ binh pháp bát bửu, với 8 loại vũ khí độc đáo, là biểu tượng của sức mạnh và quyền lực trong văn hóa tâm linh. Mỗi loại vũ khí trong bộ Bát bửu chấp kích này đều mang một hình dáng đặc trưng, thể hiện sự đa dạng và sự phong phú của văn hóa binh khí cổ xưa. Cụ thể, bát bửu trong tín ngưỡng dân gian gồm những loại binh khí sau:
| Loại binh khí Bát bửu | Đặc điểm |
| Mâu (矛) | Mâu là một loại giáo dài, thường có một đầu nhọn và một đầu rộng để đâm và chém. |
| Đao (刀) | Đao là một loại vũ khí cầm tay, có lưỡi sắc bén và cong ở một phía. |
| Thương (槍 | Thương thường là một cần thương dài, có đầu nhọn ở một đầu và một nút ở đầu kia. |
| Kích (戟) | Kích là một loại binh khí có ba hoặc nhiều lưỡi, được gắn vào một cán dài. |
| Chấp (叉) | Chấp là một loại vũ khí giống như cây nêm, có hai lưỡi nhọn cong về phía nhau. |
| Chùy (锤) | Chùy là một loại binh khí có trọng lượng, với một cán và một quả chùy nặng ở đầu. |
| Trượng (槌) | Trượng là một loại vũ khí giống như cây gậy, có một đầu nhọn hoặc phẳng để đánh. |
| Mác (麻楚) |
Mác là một loại vũ khí giống như rìu, thường được sử dụng để cắt và chém. |
2.2. Bát bửu trong văn miếu và đạo quán
Văn miếu là nơi thờ tự của đạo Nho, và đạo quán là cơ sở thờ tự của Đạo giáo, đều là những địa điểm linh thiêng nơi mà bát bửu được trưng bày với vị trí trang trọng và ý nghĩa đặc biệt. So với bộ bát bửu trong các chùa, những bộ bát bửu tại văn miếu và đạo quán có những điểm đặc biệt riêng.
Tại các văn miếu của đạo Nho và đạo quán của Đạo giáo, bộ bát bửu thường bao gồm các đồ vật sau:
| Loại binh khí bát bửu | Đặc điểm |
| Quyển sách | Là biểu tượng quan trọng nhất của nhà Nho, chứa đựng và truyền tải tư tưởng của các bậc Thánh hiền. Cuốn sách luôn được kết hợp với bút lông, biểu thị sức mạnh văn hóa và tri thức của nhà Nho. |
| Đàn | Đại diện cho thú vui tao nhã của nhà Nho, thường được kèm theo bầu rượu và túi thơ, biểu hiện sự sang trọng và lịch lãm trong đời sống văn hóa của đạo Nho. |
| Quạt lông | Biểu tượng của sự thú tiêu dao, nhàn tản của nhà Nho và bậc vương giả. Có nguồn gốc từ bộ bát bửu của cơ sở thờ tự của đạo Lão. |
| Khánh và 4 thứ trong các thứ: ô trám, sáo, lẵng hoa, tù và, bầu rượu, túi thơ… | Tượng trưng cho sự giàu có và thịnh vượng. |
2.3. Bộ bát bửu trong chùa
Tại các ngôi chùa, bộ bát bửu thường được mô tả dưới nhiều hình thức khác nhau, mỗi hình thức đều mang trong mình ý nghĩa sâu sắc và tượng trưng cho những giá trị tâm linh đặc biệt. Trong chùa, bộ bát bửu có thể bao gồm:
- Lá đề, tù và, tàn lọng, cờ, hoa sen, nậm nước cam lộ, cá và dây kết nút
- Bánh xe pháp, tù và, ốc, tàn lọng, hoa sen, chữ “vạn”, độc lư bốn chân, dây kết nút.
Về đặc điểm và ý nghĩa như sau:
| Loại binh khí bát bửu | Đặc điểm |
| Lá đề | |
| Tù và, ốc | Tượng trưng cho sự kiên nhẫn và sự kiên trì trong tu hành. Tù và, ốc biểu hiện ý nghĩa của việc vượt qua khó khăn và thách thức để đạt được sự giải thoát. |
| Tàn lọng | Thường được liên kết với sự giải thoát và tự do từ khổ đau. |
| Hoa sen | Thể hiện ước muốn về miền cực lạc và sự trong sáng, tinh khiết. |
| Chữ Vạn | Biểu thị cho sự tốt lành, công đức viên mãn và hải vân cát tường. |
| Bánh xe pháp | Tượng trưng cho sự nghiệp chuyển pháp luân của Đức Phật và sự vận hành của luân hồi. |
| Độc lư bốn chân | Đại diện cho sự ổn định và bền vững trong tu tập và tâm linh. |
| Dây kết nút | Tượng trưng cho sự cuộc đời có nhiều phiền não, cần được cởi bỏ và giải thoát. Dây kết nút biểu hiện ý nghĩa của việc giải thoát khỏi sự ràng buộc và gò ép của cuộc sống đối với tâm hồn. |
| Bình nước cam lộ | Đây là biểu thị cho sự cứu độ chúng sinh của đức Phật Như Lai |
3. Ý nghĩa của bát bửu chấp kích mà bạn nên biết
Bát bửu với những ý nghĩa sâu xa, thể hiện mong ước về cuộc sống viên mãn và hạnh phúc đã trở thành biểu tượng trong ý niệm tinh thần của các triều đại phong kiến Việt Nam. Bát bửu không chỉ ảnh hưởng sâu rộng trong tâm trí của nhân dân mà còn tạo ra vô số biến thể độc đáo trong nhu cầu tâm linh và thẩm mỹ của họ, đặc biệt là trong thời kỳ phồn thịnh của triều đại Nguyễn.
Ngoài ra, cũng cần lưu ý đến sự kết hợp của bát bửu với các hình tượng từ điển tích như ông tam tinh (Thọ tinh, Lộc tinh, Phúc tinh). Ông Thọ không chỉ được biểu hiện bằng trái đào trường thọ mà còn cầm trái bầu thắt và gậy trúc nhiều mắt, tượng trưng cho trường sinh bất lão. Hình tượng thần Tài cũng gắn liền với các vật quý trong bát bửu như đồng tiền, xâu tiền, cây như ý, “núi” tiền và ngân lượng.
Các hình tượng khác như cậu bé, cô bé bụ bẩm, khôi ngô, khỏa mạnh cũng thường xuất hiện trong các tác phẩm nghệ thuật, thể hiện ý nghĩa của phúc thọ và trường lạc. Ngoài ra, việc kết hợp các vật phẩm quý trong bát bửu như hoa sen, giỏ kim chi, cặp dơi cũng mở rộng ý nghĩa của các hình tượng, mang lại sự hòa hợp và phúc lợi.
Như vậy, đến đây chúng ta đã hiểu bát bửu là gì? Và chi tiết từng loại bát bửu trong từng văn hóa cũng như ý nghĩa của bát bửu. Nếu như quý khách hàng quan tâm đến sản phẩm đồ thờ cúng như bàn thờ, đèn phòng thờ hay bát hương, tranh phòng thờ hãy liên hệ ngay tới Vietnamarch để được tư vấn và báo giá chi tiết. Ngoài ra chúng tôi còn thực hiện dịch vụ tư vấn thiết kế phòng thờ, nhà thờ họ, nhà từ đường,.. Hãy liên hệ ngay hotline 0904.202.880
