Chia sẻ:

Hoành phi câu đối hay cuốn thư câu đối là vật phẩm không thể thiếu đượ  trong không gian thờ tự của nhà thờ dòng họ . Đối với nhiều nhà thờ gia đình chịu khó đầu tư thì hoành phi hay cuốn thư luôn được đặt ở trung tâm bàn thờ lớn sát tường bên trong. Đôi khi có sự nhầm lẫn giữa hai khái niệm này, vậy phân biệt như thế nào cho đúng? Bài viết này xin được đề cập tới nội dung trên!

1. Hoành phi câu đối là gì?

1.1. Định nghĩa hoành phi câu đối

So sánh hoành phi câu đối và cuốn thư câu đối chuẩn nhất

Theo giải nghĩa từ Hán Việt

Hoành: Ngang- nằm ngang

Phi: tấm bảng, biểu

Vậy Hoành phi là tấm bảng nằm ngang. Hình ảnh bức hoành phi được tìm thấy ở các không gian thờ phụng trang trọng đầy tính lễ nghĩa và nhân văn như Nhà thờ họ, bàn thờ nhà thờ gia đình, các công trình đình đèn…

1.2. Hoành phi có mấy dạng

Hiện nay, hoành phi có 4 dạng chính là: Hoành phi dạng chữ nhật, hoành phi dạng chiếc khánh, hoành phi hình cuốn thư, hoành phi dạng hình ô van. Nhưng hình dáng phổ biến và thông dụng nhất là dạng chữ nhật.

1.3. Chữ trên hoành phi câu đối

Các dòng chữ được viết chủ yếu bằng chữ Hán cách điệu vô cùng đẹp mắt .

Các dòng chữ cũng được lựa chọn màu sơn sao cho phù hợp với thẩm mỹ của từng dòng họ và hài hòa về văn hóa với từng không gian sống riêng. Có thể nhìn thấy chữ sơn son thếp vàng long lanh, in đậm trên nền gỗ đen hoặc nhiều nơi họ làm chữ màu đỏ rất độc đáo nổi bật trên nền đen sang trọng.

Thông thường người ta thường viết gì trên hoành phi. Đây là câu hỏi thường thấy và dễ dàng nhận ra trên hoành phi chỉ khắc họa 3,4 chữ đơn giản- kích thước lớn .

1.4. Họa tiết trên bức hoành phi

Trên hoành phi thường được chạm khắc tinh xảo những họa tiết hình đầu rồng, đầu chim hay các loại hoa văn… sau đó chúng sẽ được đắp vào bức chính. Còn trang trí trên các bức hoành phi thường là những họa tiết tứ linh (long, ly, quy, phụng) hay tứ thời (mai, lan, cúc, trúc), hình mặt trời, mặt trăng,….

1.5. Chất liệu làm hoành phi

Đối với chất liệu, hoành phi được chế tác từ chất liệu gỗ hoặc bằng đồng. 

1.5. Vị trí treo hoành phi câu đối

Bước chân vào không gian thờ lớn như nhà từ đường dễ thấy bức hoành phi nằm ở vị trí cao nhất trang trọng chính giữa bàn thờ chính.

Hoành phi hơi nghiêng một chút  về phía trước , hơi chếch nghiêng hướng xuống dưới để mọi người dễ dàng chiêm ngưỡng .

*** Tổng hợp 100 câu đối hay trong nhà thờ họ

Vị trí treo hoành phi câu đối

2. Cuốn thư câu đối là gì?

2.1. Định nghĩa cuốn thư câu đối là gì

Như phần tìm hiểu về hoành phi ở trên thì cuốn thư câu đối là một trong 4 dạng chính của hoành phi câu đối.  Cuốn thư có hình dạng như  một tấm bảng nằm ngang có dạng như một bức họa hay một bức tranh được viết bằng chữ Hán thường được treo cao phía trên bàn thờ.

2.2. Ý nghĩa cuốn thư câu đối

Cuốn thư có ý nghĩa lớn về phong thủy trong phòng thờ nhà thờ họ hoặc các không gian thờ phụng khác nói riêng. Là vật phẩm có tác dụng ngăn chặn các nguồn khí đen tối xấu xa  mang lại sự bình an hạnh phúc cho dòng họ.

Dễ dàng nhìn thấy trên cuốn thư có hai hình ảnh khá nổi bật: Một bên là bút một bên là kiếm . Với ý nghĩa sâu sa  giúp loại bỏ tà khí ra khỏi không gian linh thiêng.

So sánh hoành phi câu đối và cuốn thư câu đối chuẩn nhất

2.3. Họa tiết cuốn thư câu đối

Chủ yếu họa tiết được trang trí trên viền của cuốn thư là họa tiết rồng phượng uốn lượn vô cùng mềm mại uyển chuyển. Ngoài ra còn có thêm các hình tượng tứ linh , mặt trăng…

Như vậy cuốn thư và hoành phi đều được sắp xếp ở vị trí cao nhất và trang trọng nhất trong không gian thờ phụng. Cuốn thư là một dạng của hoành phi do vậy nó thừa hưởng mọi đặc điểm tính chất của hoành phi câu đối. Khác biệt về hình dạng cũng như họa tiết trang trí là điểm khác biệt khá rõ ràng giữa hai khái niệm này.

So sánh hoành phi câu đối và cuốn thư câu đối chuẩn nhất

3. Mẫu câu đối xuất hiện trên hoành phi câu đối hoặc cuốn thư thường được dùng trong nhà thờ họ

Vạn cổ anh linh – Muôn thủa linh thiên
Truy niệm tiền ân – Tưởng nhớ ơn xưa

Lưu phúc lưu ân – Giữ mãi ơn phúc
Hải Đức Sơn Công – Công đức như biển như núi

Hiếu Đức Trung Nhân
Gia hòa vạn sự hưng

Đức đại giáo gia tổ tiên thịnh,
Công cao khai địa hậu thế trường

Tổ đức vĩnh thuỳ thiên tải thịnh
Gia phong hàm lạc tứ thời xuân

Tổ công tông đức thiên niên thịnh
Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh.

Nghĩa nhân tích tụ thiên niên thịnh
Phúc đức tài bồi vạn đại hanh

Tiên Tổ phương danh lưu Quốc sử
Tử tôn tích học kế Gia phong